Passie voor de Chinese natuur M.vd. Sande

Passie voor de Chinese natuur: Arboretum “Emei Shan” Hijken

Er zijn maar weinig landen op de wereld die zo´n enorme soortenrijkdom aan planten en dieren hebben als China. En dat komt niet alleen doordat het land zo groot is (ongeveer 236 x de grootte van Nederland), maar ook door de bijzondere klimatologische omstandigheden. Het land kent zowel tropische, subtropische, gematigde en koude klimaatzônes (inclusief woestijnen). Eén van de redenen dat er zoveel variatie in klimaten voorkomt, is het feit dat China voor een groot deel uit bergen bestaat. Zo kan er zelfs op één enkele berg een variatie aan klimaten bestaan: Van (sub)tropisch aan de voet van de berg, tot bijna polair klimaat aan de top van de hoogste bergen. En in de dalen tussen de bergen in kan zo een vochtig en warm “microklimaat” ontstaan, waar hele bijzondere planten en dieren kunnen gedijen. Soms ga

Catalpa fargesii f.duclouxii

at het dan zelfs om hele zeldzame “endemische soorten”, dat wil zeggen: alleen voorkomend op die specifieke plek.
Van jongs af aan was ik al gefascineerd door bijzondere planten. Ik had vooral interesse voor de vele bijzondere bomen en struiken uit China. Vanuit het drukke westen van Nederland verhuisden we rond 1993 naar een boerderij in het Drentse “Hijken”. Op het bijbehorende weiland kon ik mijn passie voor “Chinees groen” flink uitleven. We pakten het groots aan: Met graafmachines werden een grote vijverpartij, heuvels en beeklopen aangelegd, om het geheel een puur natuurlijk karakter te geven. Om het beheersbaar te houden, werd een gedeelte van het perceel tijdelijk begraasd door een heel mooi natuurlijk schaap: De Soay.
Ik importeerde zaden van bomen en struiken uit China, en ent-materiaal van Chinese bomen vanuit andere delen van de wereld. Ik kweekte zo een hele collectie met bijzondere soorten. Mijn eigen arboretum was een feit: “Arboretum Emei Shan Hijken”, genoemd naar de berg “Emei Shan”, één van de vier heilige Boeddhistische bergen in China, gelegen in de provincie Sichuan (Zuid-West China). En dat is niet zomaar: Op deze berg zijn meer dan 3200 planten te vinden, waarvan 31 beschermde soorten, en er leven 2300 soorten dieren, waarvan er 29 een beschermde status hebben vanuit de Chinese overheid. Kortom een waar paradijs voor natuurliefhebbers.

Juglans cathayensis

In 2006 kwam nog een andere droom uit: Een bezoek aan deze bijzondere berg met zijn enorme soortenrijkdom. Via een steil bedevaartgangers-pad klommen we door een overweldigende natuur, met prachtige bomen, struiken en allerlei diersoorten, op weg naar de top van de berg. Halverwege hadden we nog een verrassende ontmoeting met de autochtone bewoners: wilde, nogal brutale Makaken (een apensoort). Die schroomden ook niet om je van je camera, rugzak of etenswaren te beroven. Daar werden we ook voor gewaarschuwd. Op de top van de berg stond een schitterend tempelcomplex, waar druk aan gebouwd werd. Daaraan kon je zien dat er in China ook flink aan de weg getimmerd wordt als het gaat om commercie en toerisme. Desondanks nog steeds een indrukwekkend gebouw, en zeker de moeite waard.
Het bezoek aan China gaf uiteraard weer de nodige inspiratie. Helaas bleek na vele jaren hard werken het mega-project met slechts twee medewerkers toch net iets te hoog gegrepen. Zeker wanneer je allebei ook nog eens een full time baan hebt.
Via het tijdschrift van de “Nederlandse Dendrologische Vereniging” las ik over de ambities van de beheerder Johan Mullenders van “Arboretum De Nieuwe Ooster” om de collectie in Amsterdam verder uit te breiden. Daarin zag ik een mooie gelegenheid om de met hard werken en met veel passie opgebouwde collectie niet verloren te laten gaan.
En zo geschiedde: Ik zocht contact met Johan, en zijn enthousiasme was al net zo groot als dat van mij. In de periode die volgde is hij een aantal keren naar Drenthe gekomen om diverse bijzondere bomen en struiken op te halen, om die vervolgens binnen Arboretum De Nieuwe Ooster een mooie plek te geven. Inmiddels zijn er al heel wat exemplaren uit de Drentse collectie in Amsterdam flink gegroeid, en tot bloei gekomen. Toch wel trots dat ik ook een kleine bijdrage aan dit mooie arboretum heb kunnen leveren. Maar uiteraard was dit alles niet gelukt zonder de hulp van Johan Mullenders, en de vele andere gedreven medewerkers (en vrijwilligers).
Michaël van de Sande