Goddelijke boom?
Op het door de atoombom verwoeste gebied in Nagasaki was er slechts één overlevende: een boom. Hitte en vooral straling trotserend……. Toch duurde het tot 2001 eer dit in het westen opviel en er een (homeopathisch) middel van gemaakt werd. Een overlevende van het door straling getroffen gebied trok van de blaadjes van die boom een thee, waarvan hij iedere dag een kopje dronk om de gevolgen van de straling te bestrijden. Bij de Chinezen was dit fenomeen al langer bekend. Zij maakten al ee
rder geneesmiddelen uit de diverse onderdelen van de boom of aten de vruchten ervan. Wellicht is de naam van de boom hier ook op gebaseerd: Meestal wordt de boom Godenpeer genoemd, het moet Godenvrucht zijn. De oude Grieken die de boom benaamd hebben, wisten dit al. Dios, Grieks voor God, en pyros, Grieks voor vrucht. De Diospyros kaki is de boom waar we het hier over hebben. In Japan worden de vruchten nog steeds geofferd, bij Oud en Nieuw, bij het feest van de zielen en bij het feest waarbij de zielen van de voorouders terug op aarde komen. De boom is symbool voor geaard zijn en toch in verbinding staan met het goddelijke. En het innemen van het (homeopathische?) middel dat uit deze boom gewonnen wordt, aardt de mensen opnieuw, waardoor klachten verminderen, ook die van straling. De recente, dramatische gebeurtenissen in Japan maken dit weer actueel. En nu de aardse zaken. Diospyros is een geslacht met zeer veel tropische en subtropische soorten (400 tot 500) en enkele min of meer winterharde soorten. Twee soorten zijn aangeplant op De Nieuwe Ooster. Diospyros kaki, de Godenpeer, Godenvrucht of Kaki. Kaki is Japans voor ‘rode vrucht’. Inheems in Oost Azië. De kaki wordt een boom die qua habitus wel op de appelboom lijkt. Het hout is broos en breekt makkelijk af bij harde wind. De plant is tweeslachtig. De mannelijke bloemen zijn onopvallend groen, de vrouwelijke bloemen zijn crème. In het najaar verschijnen de oranjerode vruchten, die eetbaar zijn nadat ze na de pluk nagerijpt zijn. Direct van de plant eten levert buikpijn op. In Azië zijn er ca 2000 cultuurvariëteiten ontwikkeld. Een aantal van de cultuurvariëteiten aldaar is wel direct eetbaar. Diospyros lotus, de Godenpeer, Kakipruim of Lotusboom komt ook van nature voor in Oost Azie, maar dan wat zuidelijker en kan daardoor ook wat minder goed de Nederlandse winters trotseren. Alleen op zeer beschutte plaatsen is aanplanten dus succesvol. De bloem is ook onopvallend, de vruchten zijn kleiner dan de vruchten van de Kaki. Vrijwel alle Diospyros hebben een fraaie herfstkleur. Diospyros is ook leverancier van ebben hout en van coromandel, het gestreepte ebbenhout. Niet alle Diopspyros soorten ontwikkelen dit. Ebbenhout is meestal afkomstig van Diospyros ebenum en coromadel is afkomstig van Diospyros celebica. De in Nederland zeer zeldzame Diopsyros virginiana (Amerikaanse persimmon) ontwikkelt ook ebbenhout en is ook veel winterharder dan D. kaki en D. lotus. Diospyros kai is te bewonderen in vak 17. Diospyros lotus is te bewonderen in vak 77.
Maarten H. van Atten, dendroloog en European Tree Technician