Liriodendron tulipifera – tulpenboom
Onbekend maakt onbemind luid het spreekwoord, als we over de Liriodendron spreken kun je wellicht beter zeggen “bekend maakt onbemind”. In ieder lesprogramma voor hoveniers en groenvoorzieners is de Liriodendron opgenomen en toch wordt deze boom maar weinig toegepast.
Liriodendron is lid van de familie der magnolia’s (Magnoliaceae). Alle leden van deze familie hebben enkelvoudige veervormige bladeren, de Liriodendron is de enige met gelobde bladeren. Het geslacht Liriodendron bestaat uit twee soorten: Liriodendron chinense is inheems in Midden-China, Liriodendron tulipifera is inheems in het oosten van de Verenigde Staten, vanaf de meren tot aan Mexico. In Amerika wordt hij “Gele Populier” genoemd, (Yellow Poplar) vanwege de mooie gele herfstkleur. In Europa wordt die naam wel gebezigd in de houtindustrie. Yellow Poplar of Tulpehout is uitstekend meubelhout met een fijne nerf en een gele kleur.
De grote bladeren zijn opvallend en lijken op het silhouet van een tulp, de bovenzijde lijkt wel afgeknipt. De naam Tulpenboom is gegeven vanwege de bloemen. Magnolia wordt ten onrechte ook tulpenboom genoemd, de echte Nederlandse naam van Magnolia’s is Beverboom. (Inmiddels is dat Magnolia volgens de Nederlandse namenlijst van cultuurplanten. Red.)
Toen ik voor het eerst met de Liriodendron in aanraking kwam vertelde de docent: deze boom bloeit pas 20 jaar na aanplant. Ik heb direct een jonge plant mee genomen en thuis in de tuin geplant. In het jaar dat ik 34 werd stond de inmiddels tot mooie boom uitgegroeide Liriodendron nog steeds in de tuin van mijn ouderlijk huis en bloeide voor het eerst, de docent van de Christelijke Lagere Tuinbouwschool te Boskoop had tot op het jaar nauwkeurig gelijk gekregen. Ik heb de indruk dat Liriodendron de laatste jaren jonger en rijker bloeit, dankzij de klimaatverandering? De bloem is mooi, Liriodendron is niet voor niets een samensmelting van de Griekse woorden voor Lelie en boom. Helaas kijk je meestal alleen tegen de onderkant aan, zeker in het geval van (te) hoog opgekroonde bomen.
Maar waarom zo weinig aangeplant, wat mankeert er aan? Liriodendron groeit graag op een vochthoudende voedzame grond. Veengrond, lemige grond en lichte zavel (kleigrond), daar voelt de Liriodendron zich lekker bij. Dan is het een dankbare boom met een redelijk grote groeisnelheid, een smalle kroon, op latere leeftijd een iets bredere ovale kroon en weinig tot geen onderhoud vragend. Heeft ook bijna geen ziekten en plagen. Hij wordt in Amerika bijna 60 meter hoog, een van de grootste bomen van Oostelijk Noord Amerika. In Nederland groeit hij door tot ruim 20 meter. Kortom een uitstekende laan- en parkboom, past ook goed in een particuliere tuin. In ons arboretum zijn ook de zuilvormige Liriodendron tulipifera ‘Fastigiata’ en de bontbladige Liriodendron tulipifera ‘Aureomarginata’ te bewonderen. Er is ook een bolvorm te koop, Liriodendron tulipifera ‘Ardis’, een mooi alternatief voor de (te) vaak aangeplante bol-catalpa.
Maarten H. van Atten, dendroloog.